Czyszczenie układów chłodzenia laptopa.
Witam,dzisiaj zajmiemy się czyszczeniem ukladu chłodzenia laptopa. Na wstępię opowiem mniej więcej po co się to stosuje i jakie elementy są chłodzone w naszych laptopach. Układy chłodzenia, jak sama nazwa wskazuje, odpowiada za wydalanie z naszego komputera nadmiernej temperatury i utrzymywania jej na bezpiecznym poziomie. Nie trzeba chyba wyjaśniać, że przegrzewające się elementy elektroniki skracają swój żywot, zwłaszcza uklady BGA, które właśnie są chlodzone. Układ chłodzenia składa się z radiatora połączonego z wentylatorem, który podczas swojej pracy ciepłe powietrze wyrzuca na zewnątrz, a zimne pobiera do obiegu. We wszystkich laptopach schemat cyrkulacji jest identyczny, żaden z producentów w końcu nie udoskonali koła, koło bardziej okrągłe już nie będzie :). W tym artykule posłużymy się laptopem na jakim pracuję, czyli starym dobrym MSI EX628, ta maszyna cechuje się bardzo fajną budową, która w łatwy sposób umożliwia użytkownikowi dostania się do układu chlodzenia. Kolejnym producentem, który stosuje w większości swoich produktów taki łatwy dostęp, jest ASUS. Większość producentów laptopów swoją budową wymuszają oddanie ich do serwisu laptopów w celu wyczyszczenia układu chlodzenia, ponieważ niejednokrotnie wymaga to od nas rozkręcenia laptopa na cześci pierwsze oraz wyciągnięciu płyty głownej przy zachowaniu chociaż minimalnej ochrony ESD. O tym napiszę wkrótce, w nowym artykule naszego blogu. Bardzo często trafiaja nam sie laptopy do naprawy z takim usterkami jak: wyrwane gniazdo klawiatury, touchpada, czy samego wentylatora właśnie poprzez nie umiejętną rozbiórkę laptopów z trudnym dostępem do układu chłodzenia. Także trafiają się laptopy po czyszczeniu które nie miały wymienionej pasty termoprzewodzącej oraz termpoadów, nawet w niektórych przypadkach całkowity ich brak, oczywiście laptopy dalej się przegrzewały i wyłączały, ponieważ nie miały pożądanego styku z radiatorem, ale o tym dalej. Ok wracając do tematu. Na zamieszczonych zdjęciach poniżej przedstawiam schemat cyrkulacji powietrza oraz budowy samego radiatora z wentylatorem.
Serwis laptopów - Schemat cyrkulacji powietrza:
Na tym zdjęciu jest przedstawiony spód laptopa,czerwonymi prostokątami zaznaczyłem otwory, którymi wlatuje chłodne powietrze do obudowy laptopa. |
Na tym zdjęciu przedstawiono tył laptopa, czerwoną ramką jest zaznaczony otwór wylotu gorącego powietrza z układu chłodzenia
|
Serwis laptopów - Budowa radiatora z wentylatorem:
Na powyższym zdjęciu widzimy cały radiator wraz z wentylatorem. Na końcu radiatora znajdują się blaszki miedziane, które stykają się z rdzeniami chłodzonych układów. Następnie temperatura jest przekazywana miedzianymi rurkami do radiatora a wentylator strumieniem powietrza schładza radiator. |
Na tym zdjęciu widzimy wentylator odkrę- cony od radiatora. Pod nim znajdują się żeberka radiatora, przez które wentylator tłoczy powietrze w celu chłodzenia radiatora. |
Część wentylatorów umożliwia zdjęcie wirnika co ułatwia czy- szczenie. Spora ilość wentylatorów jest zgrzewana do radiatora, przez co musimy oderwać siłą korpus wentylatora od radiatora w celu czyszczenia. Następnie taśmą aluminiową sklejamy wentylator do radiatora.
|
Znajac zasadę i wiedząc jak jest zbudowany układ chłodzenia, możemy przejśc do konserwacji, czyszczenia naszego laptopa. Do tego celu będziemy potrzebowali śrubokręt krzyżak, do tego najlepiej się sprawdza zestaw z wymiennymi końcowkami. Kolejną rzeczą, jaką potrzebujemy, jest izopropanol do zmycia starej pasty termoprzewodzącej, termopady, ręczniczki papierowe, patyczki kosmetyczne oraz pastę termoprzewodzącą. Każdą z tych rzeczy nabędziemy bez większych problemów na powszechnie znanym nam wszystkim portalu aukcyjnym. Jednak cena za niezbędne rzeczy, czyli pastę oraz termopady plus przesyłka jest niewiele mniejsza jak koszt takiej uslugi w serwisie komputerów. Na poniższych zdjęciach przedstawię, jak rozkręcić naszego MSI oraz jak powinny wyglądać wyczyszczone przez nas układy. Zasada czyszczenia jest taka, że ręczniczkiem papierowym oraz patyczkami nasączonymi izopropanolem zmywamy dokładnie starą pastę z układów oraz z radiatora, a stare termopary zrywamy. Generalnie większość past termoprzewodzących ma bardzo dlugi okres pracy nawet do 8 lat! Tylko jest jedno "ale".W celu wyczyszczenia wentylatora trzeba caly radiator zdjąć z płyty głównej przez co odklejają się blaszki miedziane stykające sie z rdzeniami układów i gdy zostawimy starą pastę i założymy z powrotem radiator to mamy bardzo wysoką szansę, że blaszki miedziane nie będą całą powieszchnią stykały się z rdzeniem i przez to pasta nie będzie wydajnie przenosiła temperatury z rdzenia na radiator, mogą powstać pęcherzyki powietrza.
Serwis laptopów - Odkręcenie tylnej zaślepki, zdjęcie radiatora z płyty głównej.
Zdjęcie nr.1 Zdjęcie nr. 2 |
Na samym początku rozbiórki laptop należy odłączyć od zasilacza oraz wyjąć z komputera akumulator podtrzymujący jego pracę. Następnie potrzebujemy mały śrubokręt krzyżakowy, którym dokręcamy śruby zaznaczone czerwonym kółkiem oraz cyfrą 1 na zdjęciu nr.1 Po odkręceniu śrub należy podważyć pokrywę w punkcie oznaczonym nr.2 na zdjęciu 1. Po podważeniu naszym oczom ukaże się płyta z radiatorem, który trzeba odkręcić.
Na zdjęciu nr.2. Fragment płyty głównej laptopa z interesującym nas układem chłodzenia. Aby odkręcić układ chłodzenia trzeba śrubokrętem krzyżakowym odkręcić śrubki mocujące radiator do płyty głównej. Śrubki oznaczone nr.1 na zdjęciu nr.2. Kolejność odkręcania śrubek jest na każdym radiatorze opisana. Po odkręceniu układu chłodzenia należy odłączyć przewód łączący płytę główną z radiatorem. Radiator należy z wyczuciem zdjąć z płyty głównej. Często podczas zdejmowania radiatora czuć opór, jest to spowodowane tym, że pomiędzy radiatorem a układami znajduje się pasta termoprzewodząca, która lekko skleiła radiator do rdzenia układów. Podczas odkręcania śrubek należy zachować ostrożność, aby śrubokręt nie ześlizgnął się i nie uszkodził na płycie głównej delikatnych elementów elektronicznych. |
Serwis laptopów - Zdjęcia układów oraz radiatora przed i po czyszczeniu.
Po zdjęciu układu chłodzenia widzimy procesor, most i kartę graficzną. Te elementy w tym komputerze chłodzi nam nasz układ. Te elementy trzeba wyczyścic za pomocą ręczniczka papierowego, patyczków kosmetycznyh nasączonych izopropanolem. |
Zdjęcie pokazuje jak powinny wyglądać układy po czyszczeniu. Na mostku oraz na karcie graficznej występują malutkie "prostokąciki"- są to rezystory, niejednokrotnie utrudniają nam czyszczenie układów z pasty termoprzewodzącej, dlatego z pomocą nam przychodzą patyczki kosmetyczne, które idealnie nadają się do tego celu.
|
Radiator oraz wentylator to kluczowy element naszego systemu chłodzenia. Ten układ chłodzenia posiada trzy kwadratowe blaszki aluminiowe, które stykają się z rdzeniami układów poprzez pastę termoprzewodzącą. Następnie temperatura jest przewodzona do radiatora, który jest chłodzony wentylatorem. Na blaszkach widzimy białe plamy zaznaczone w czerwone kwadraty, które trzeba umyć ręczniczkiem nasączonym izopropanolem. Po prawej stronie na największej blaszce widzmy dwa czerwone prostokąty, którymi zaznaczyłem termopady. Są to gumowe paski, które przewodzą temperaturę do naszego radiatora, te termopady w tym przypadku służą do odbierania temperatury z pamięci Ram karty graficznej. Te termopady należy także usunąć. |
Serwis laptopów - Czyszczenie wentylatora
Koniecznym krokiem jest czyszczenie wentylatora, na którym gromadzi się kurz. W celu wyczyszczenia wentylatora przyda nam się pędzelek z obciętym włosiem do długości około 2cm. Takim pędzelkiem starannie usuwamy kurz. Trzeb szczególną uwagę zwrócić na żeberka radiatora, na których osiada kurz, który skutecznie blokuje przepływ powietrza |
Zdjęcie nie pochodzi z naszego MSI tylko z laptopa klienta, który od nowości nie czyścił układu chłodzenia. Po upływie prawie trzech lat w laptopie uszkodził sie układ BGA karty graficznej. Koszt naprawy nie był już taki niski, jak koszt czyszczenia. Dlatego drodzy użytkownicy laptopów- chociaż raz do roku zlećmy czyszczenie naszych laptopów. |
Po wyczyszczeniu układów i radiatora z pasy i termopadów, należy nałożyć na rdzeń układów nową pastę termoprzewodzącą i w miejsce starych termopadów nakładamy nowe. Trzeba zwrócić uwagę na pastę jaką nakładamy na rdzenie, ponieważ niektóre pasty termoprzewodzące także przewodzą prąd, taką pastę należy dokładnie dozować, aby w przypadku zakładania radiatora nie rozpłynęła się pod wpływem nacisku. Past termoprzewodzących dostępnych u nas na rynku jest ogrom, firmy sprzedające je na swoich stronach internetowych przedstawiają testy porównane do ceny, dzięki czemu możemy dobrać najlepszą pastę dla naszej maszyny. Porządne pasty o dobrym parametrze termoprzewodzenia nie są tanie, ale dają naprawdę dobre rezultaty podczas pracy na naszych laptopach. Podczas zakupu termopadów także trzeba zwrócic uwagę na ich parametr przewodzenia temperatury oraz grubość. Często można kupić termopad zbyt gruby, który później uniemożliwia dobre przyleganie reszty radiatora do rdzeni układów, bądź za chudy, który wogóle nie styka się z powierzchnią radiatora. Termopady przeważnie służą do odprowadzania ciepła z tranzystorów, cewek, pamięci ram kart graficznych a nawet niektórych mostów. Przed przystąpieniem do zakupów musimy mieć pewność, co jest potrzebne w naszym laptopie. Poniżej załączam zdjęcie przedstawiające nałożenie pasty termoprzewodzącej. Na forach internetowych użytkownicy piszą o różnorakich sposobach nanoszenia past na rdzenie układow, jednak każdy ma swoją niezawodną metodę. Najlepiej po prostu nie przesadzać z ilością, by rdzeń nie był "zatopiony" w paście.
Po wykonaniu wszystkich czynności należy skręcić laptopa w kolejności odwrotnej do tej przedstawionej w tym artykule. Pamiętajcie o podłączeniu wentylatora :) Jeżeli twój laptop po czyszczeniu wyłącza się nadal, może być to oznaką uszkodzenia samego radiatora, układu detekcji temperatury, zimnych lutach pod układami BGA, uszkodzonymi układami BGA(chip karty grafiki, mostka), jednak tutaj już nie ma reguł, tutaj pomoże tylko i wyłącznie wyspecjalizowany serwis laptopów.
Nasz serwis komputerów w Gorzowie Wielkopolski wykonuje profesjonalną diagnozę oraz naprawę w takich przypadkach, czyścimy także układy chłodzenia zachowując przy tym pełną ochronę ESD. Działamy na markowych termopadach i pastach termoprzewodzących. Jeżeli jesteś zainteresowany wykonaniem usługi czyszczenia chłodzenia zapraszamy do kontaktu z serwisem laptopów CurePC.